Konserwacja ksiąg – wyjaśnienie pojęć.

Konserwacja ksiąg to zakres działań wymagający szerokiej wiedzy z kilku dziedzin. Bardzo ważne jest indywidualne podejście do każdego konserwowanego obiektu oraz precyzja i estetyka wykonania. Nadrzędną zasadą jest takie wykonanie konserwacji, aby nie zmieniać wyglądu i właściwości oryginału oraz, żeby w przyszłości wszelkie zabiegi konserwatorskie można było odwrócić.

Konserwację książki można podzielić na konserwację bloku książkowego (w zakresie której wchodzi głównie konserwacja nośników w postaci papieru, pergaminu, a także konserwacja druku i znaków graficznych) oraz konserwację oprawy.

Nazwy działań w ramach konserwacji ksiąg często pokrywają się z zakresem prac w ramach ich ochrony:

• Konserwacja właściwa (konserwacja) – jest to zespół czynności wykonywanych w celu zatrzymania procesów zniszczenia oraz przywracających księdze pierwotne właściwości użytkowe i artystyczne;
• Konserwacja zapobiegawcza (konserwacja prewencyjna) – sprawdzanie księgozbioru i podejmowanie jego drobnych napraw w celu zapobiegania powstawaniu większych uszkodzeń;
• Konserwacja zachowawcza – polega na zabezpieczaniu obiektu przed dalszą destrukcją i wzmocnieniu jego struktury, przy zastosowaniu jak najmniejszej ingerencji;
• Restauracja – jest pojęciem węższym niż konserwacja. Restaurowanie książek zabytkowych przedstawia sobą zespół zabiegów z zakresu introligatorstwa i konserwacji, mających na celu usunięcie uszkodzeń książki i przywrócenie stanu umożliwiającego jej przechowywanie i udostępnianie, rzadziej przywrócenie stanu pierwotnego.
• Renowacja – odnawianie ksiąg. Działania odznaczające się jak najmniejszą ingerencją w stan zachowania samego obiektu.

Podsumowując, znaczenia pojęć z zakresu konserwacji i restauracji zbiorów często pokrywają się między sobą, różniąc się tylko szczegółami. Wszystkie te definicje jednak mieszczą się w obszarze szeroko pojętej ochrony księgozbiorów.